Στρουμπάκης Παναγιώτης

Μουσική παιδεία:

Ο Παναγιώτης Στρουμπάκης έχει βασικές θεωρητικές γνώσεις μουσικής:

Κανένας μαέστρος δε γράφει για μπουζουξή. Στους μπουζουξήδες τους δίνουν την κασετούλα και τους λένε μάθε τα τραγούδια. Όλοι οι υπόλοιποι μουσικοί … Και λίγο παρτιτούρα διαβάζω.

 

Μουσική μαθητεία:

Ο Παναγιώτης Στρουμπάκης άρχισε από πολύ μικρός να ασχολείται με τη μουσική:

Από δέκα χρονών παίζω. Εννιά χρονών είχα τύμπανα στο σπίτι, ντραμς. Και με αυτά ξεκίνησα… Πήγα έντεκα χρονών και πήρα μπουζούκι, και βγήκα στα δεκατρία με μπουζούκι… Λένε ότι ήμουνα ταλέντο.

 

Μουσική εξειδίκευση (τραγούδι, ή/και όργανα):

Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Στρουμπάκη μπορεί να υπάρχουν έως και 100 μουσικοί στη Χίο αλλά ελάχιστοι είναι οι επαγγελματίες, επειδή η μουσική δεν μπορεί να εξασφαλίσει το βιοπορισμό τους:

…επαγγελματίες πολλοί λίγοι. Δεν μπορείς να ζήσεις από τη μουσική. Γι’ αυτό δεν μπορεί να φτιάξει καλούς μουσικούς το νησί, από κει που έχει φτάσει. Αν δεν μπορεί να σε συντηρήσει, δεν μπορείς να ασχοληθείς και τόσο πολύ μαζί της. Ας πούμε, εγώ ξεκίνησα με είκοσι ώρες μελέτη το εικοσιτετράωρο και έχω φτάσει στις πέντε. Ενώ όταν σε συντηρεί κάτι, ασχολείσαι με αυτό.

Ο Παναγιώτης Στρουμπάκης προτιμάει να έχει σταθερές συνεργασίες με άλλους μουσικούς για να κάνουν συχνές πρόβες και να είναι «δεμένο» το μουσικό σχήμα:

Το αποφεύγω (να αλλάζω συνεργάτες) γιατί, όταν φτιάξεις ένα σχήμα, αρχίζεις κάποιες πρόβες για να βγει κάτι καλό. Τουλάχιστον εγώ έτσι κάνω. Για να έχεις ένα καλό αποτέλεσμα, θα πρέπει να έχεις τους ανθρώπους που να ξέρουν τί παίζεις και να ξέρεις τί παίζουνε.

Ο ίδιος θεωρεί ότι τα παλαιότερα χρόνια οι μουσικοί δεν είχαν επαγγελματισμό και άλλαζαν συχνά μουσικά σχήματα:

Υπάρχουν μόνιμα σχήματα σήμερα… Υπάρχει πιο πολύ επαγγελματισμός τώρα. Δηλαδή πας στη δουλειά και κουβαλάς πάνω από 2.000.000 δρχ σε πράγματα (εξοπλισμό).

 

Ο Παναγιώτης Στρουμπάκης γνωρίζει και έχει συνεργαστεί με πολλούς μουσικούς της Χίου. Συγκεκριμένα ανέφερε τους ακόλουθους μουσικούς της Χίου:

Ο Βαφειάδης ο Γιάννης, που παίζει κλαρίνο… Ο Σιταράς ο Μιχάλης. Είναι γύρω στα 65… Ο Γκιουζεπάκης Σταμάτης… Αυτός παίζει αρμόνιο, είναι γύρω στα 42. Αυτός, ο πατέρας του και ο θείος του, ήταν μουσικοί και πρόσφατα σταματήσαν. Ο Νίκος είναι ο πατέρας του και παίζει μπουζούκι, και ο θείος του (Δημήτρης Γκιουζεπάκης) έπαιζε ακορντεόν και ούτι. […] Ο Σκουφάρας Γιάννης που παίζει αρμόνιο και αυτός μένει στη Χίο. Έχει το γαλατάδικο απέναντι από του Πολίτη το ποδηλατάδικο… Ο Λεβίδης που έχει το Super Market …. Ο γιος του είναι μουσικός και αυτός. Και ο πατέρας του πάλι αρμόνιο έπαιζε, αλλά τώρα τα έχει παρατήσει και αυτός…. Ε, να τους θυμηθώ, γιατί είναι πολλοί. Να τους βάλω τώρα στο μυαλό μου, στους γάμους που μαζεύονται όλοι, για να τους θυμηθώ.

 

Σύμφωνα με τον ίδιο, στους γάμους συνηθίζονται τα μεγάλα σχήματα, που μπορεί να αποτελούνται ακόμα και από δεκατέσσερις μουσικούς:

Ναι, γίνεται χάβρα. Δέκα – δώδεκα άτομα… Παίζω εγώ μια ώρα, έρχεται και ο άλλος μια ώρα, στο ίδιο σχήμα… Είναι και ο Σκουφάρας ο Αλέκος, που παίζει κλαρίνο. Και υπάρχουν και δυο πιτσιρικάδες που βγαίνουν τώρα. Είναι ο Παντελής ο […], δεν θυμάμαι το επώνυμό του (μπουζούκι). Και ποιοι άλλοι είναι; Πρέπει να σου έχω πει δώδεκα. Δεν μου ’ρχονται τώρα όλοι. Πρέπει να είναι άλλοι δύο. Δεκατέσσερις είμαστε συνολικά.

 

Το χωριό του, το Θολοποτάμι, έχει πολλούς μουσικούς:

Κοίταξε να δεις, από παλιά τώρα, οι περισσότεροι ας πούμε, ο Σκουφάρας ο Αλέκος έχει βγάλει τον γιο του και ο δικός μου ο πατέρας έχει βγάλει εμένα. Ο Γκιουζεπάκης έχει βγάλει τον γιο του, ο Λεβίδης έχει βγάλει τον γιο του. Και πάει από γενιά σε γενιά και το θεωρώ πολύ σημαντικό. Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε το πρώτο χωριό σε μουσικούς πάνω στη Χίο – και η Παγίδα έχει. Ο Μιχάλης ο Νεαμονιτάκης, μεγάλος παραδοσιακός μουσικός… Ο Στέφανος ο Νεαμονιτάκης, αυτός έχει παντρευτεί στο χωριό, έχει πάρει χωριανή μου. Είναι από την Παγίδα. Τα Μεστά έχουν πολλούς παραδοσιακούς μουσικούς: Είναι ο Ζερβούδης ο Σάκης που παίζει βιολί. Αυτός έπαιζε μπουζούκι και ξαφνικά έπιασε το βιολί. Και τώρα παίζει βιολί στα πανηγύρια. Αυτός είναι γύρω στα 40. Είναι ο Φουρναράκης(;) ο Γιώργος που τραγουδάει. Είναι τραγουδιστής. Ο Πανάδης(;) ο Γιώργος που παίζει τύμπανα και ντραμς, αυτός είναι στην ηλικία μου. Ο Σάκης ο Πιπίδης που παίζει κλαρίνο, ένα χρόνο μεγαλύτερός μου.

 

Ανέφερε επίσης ότι έχει συνεργαστεί με το Νίκο Χατζόπουλο, που κατάγεται από τη Χίο αλλά κατοικεί στην Αθήνα και παίζει βιολί.

 

 

Σταθερές μουσικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετείχε/συμμετέχει:

Ο Παναγιώτης Στρουμπάκης παίζει κυρίως το χειμώνα σε καφενεία και νυχτερινά κέντρα:

Το χειμώνα δουλεύω σε μαγαζιά. Το καλοκαίρι δεν υπάρχει ψωμί. Παίζω στο “Χάραμα”. Δουλεύω και με ξένους τραγουδιστές και ξένους μουσικούς, από την Αθήνα, άσημοι, άγνωστοι. Γιατί δεν υπάρχει τόσο πολύ η ποιότητα των μουσικών. Δουλεύω ένα κάπως καλό στυλ.

Παίζει επίσης μπουζούκι σε πανηγύρια αλλά και σε καφενεία μετά από πρόσκληση των καφετζήδων:

Κοίταξε να δεις, το πανηγύρι της Χίου λέει. Γι’ αυτό και πάω και παίζω σε πανηγύρια. Σε όλα τα χωριά έχω παίξει…

 

Τοπικές δράσεις:

Ο Παναγιώτης Στρουμπάκης παίζει μουσική σε καφενεία και νυχτερινά κέντρα, όπως το ‘Χάραμα’ κατά τη θερινή κυρίως περίοδο. Έχει παίξει επίσης επανειλημμένα μπουζούκι σε πανηγύρια σε όλο το νησί:

Κοίταξε να δεις, το πανηγύρι της Χίου λέει. Γι’ αυτό και πάω και παίζω σε πανηγύρια. Σε όλα τα χωριά έχω παίξει. Χτες ας πούμε το βράδυ ήμουν στις Κηπουριές. Είναι πολύ βόρεια, στο κέντρο της βόρειας Χίου. Δηλ. είναι από τη μια μεριά Βολισσός και από την άλλη Καρδάμυλα. Είναι περίπου στη μέση. […] Σε όλα τα χωριά. Φτάνει να είναι καλή η δουλειά.

Ειδικότερα για το χωριό του, το Θολοποτάμι, αναφέρει ότι στα πανηγύρια παίζουν μουσική στην πλατεία του χωριού:

Έχουμε δύο καφενεία. Απλά είναι παλιά… Ήταν τέτοια η τοποθεσία του καφενείου που δεν μπορούσες να κάνεις γλέντια ποτέ. Είναι από πάνω η πλατεία του χωριού. […] Στην πλατεία του χωριού (γινόταν το πανηγύρι) του Πέτρου και Παύλου. Κάτω στο εξωκλήσι του Αγίου Πέτρου… Μόλις βγεις στους μύλους, έχει μια διασταύρωση να πας πάνω για χωριό. Εσύ πας ευθεία, στα 100 μέτρα αριστερά….

 

Ρεπερτόριο:

Για τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούσαν και το σχετικό ρεπερτόριο ο Παναγιώτης Στρουμπάκης αναφέρει:

Το μπουζούκι στη Χίο, μπήκε μετά το ’50. Μέχρι τότε, από παλιούς μουσικούς που ακούω, δεν υπήρχαν μέσα στη Χίο μαγαζιά. Τύπου μπουζούκια. Υπήρχε το ούτι, το βιολί, το σαντούρι, το λαούτο, αυτοί ήταν οι μουσικοί. Οπότε δεν υπήρχαν και μαγαζιά. Αυτός που γουστάριζε να κάνει και […] Δηλ. έπινε κάνα δυο ούζα και ήθελε και όργανα, έβρισκε το χωριανό του, γιατί σε κάθε χωριό είχε και έναν ή δύο μουσικούς. Επαγγελματισμός στη Χίο, δηλαδή σαν μαγαζιά, σαν μπουζούκια, άρχισε το ’50. […] Πιστεύω ότι η σύγχρονη μουσική έκανε πολύ κακό στη μουσική τη δικιά μας, τη Χιώτικη και όχι μόνο στη δικιά μας αλλά και στην Ελληνική γενικά. Γιατί αυτή η συγκερασμένη μουσική δεν είναι η δικιά μας. Η δική μας είναι η Βυζαντινή. Και ξαφνικά ακούς τώρα τους Τούρκους και παίζουν τη δική μας μουσική και λες, τί είναι αυτό! Και παίζει Ελληνική μουσική στην ουσία. Κατάλαβες; Εμείς ακούμε τι παίζει ο Αμερικάνος και το κάνουμε του Ρουβά τραγούδι και το κάνουμε δικό μας. Δεν μπορείς να φτιάξεις έτσι μουσική. Δεν υπάρχει στυλ Ελληνικής μουσικής. Πιστεύω ότι ο νέος μουσικός έχει αρχίσει πια και κοιτάζει προς τα πίσω. Το βλέπω από μένα. Τώρα, εδώ και έναν χρόνο, πήρα ένα ούτι και ασχολούμαι περισσότερο με αυτό. Δεν με αγγίζει πια το μπουζούκι. Τί να κάνω πια μ’ αυτό;

 

Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Στρουμπάκη στη Βόρεια Χίο (στα ‘Βορειόχωρα’) προτιμώνται οι παραδοσιακοί σκοποί όπως:

Το ‘Άμαν γιάλα Πινταγιάλα’, παλιά συρτά, τον ‘Πολίτικο’, τον ‘Πασβάντικο’, τον ‘Παραλυμένο’, τον ‘Συλιβριανό’, τον ‘Τρίπατο’. Ο ‘Τρίπατος’ είναι Νενητούσικος (από το χωριό της Χίου Νένητα). Ο Ποταμός, ο Άγγελος, ‘Στην Αγιά Μαρκέλλα μες στον Ποταμό’, ‘Το λουλουδάκι του βουνού’, ‘Άμαν, άμαν μυλωνά’, ‘Της Ωριάς το κάστρο’… Τέλος πάντων παλιά παραδοσιακά κομμάτια. Δεν τα πάνε τόσο καλά με την καινούρια, με τη σύγχρονη μουσική. Καζαντζίδη θα παίξεις, ζεϊμπέκικα. Το πρωί πια… Και είναι χαρακτηριστικό ότι πας πολύ αργά. Δηλαδή σήμερα εφτά η ώρα το πρωί σταματήσαμε (στο χωριό Κηπουριές στη Βόρεια Χίο).

Για τη νότια Χίο, τα επονομαζόμενα ‘Νοτιόχωρα’, ο ίδιος αναφέρει:

Παίζουμε πολλά καινούρια… Εδώ είναι άλλο στυλ. Εδώ είναι η καινούρια δισκογραφία. Παίζω σχεδόν όλο το βράδυ… Θα παίξεις παλιά. Θα υπάρχουν κάποιοι γέροι που να θέλουν έναν ‘Πολίτικο’, έναν ‘Τρίπατο’. Κάποιοι παλιοί, ναι. Να σου δώσω να καταλάβεις, παίζεις από τις έξι ώρες δουλειάς, τις τέσσερις όλο καινούρια. Ή παίζεις γυφτοτσιφτετέλια. Μιλάμε, δισκογραφία του ’70 με ’82. Τότε που ήταν το δημοτικογύφτικο στα απάνω του. Μιλάμε ότι είναι σαν να είσαι σε άλλο νησί. Πρώτα απ’ όλα έχεις εντελώς διαφορετική συμπεριφορά από τους ανθρώπους εκεί σαν μουσικός. Ενώ σε πληρώνουν και πάλι σου λένε όποτε θέλεις ας πούμε. Ενώ εδώ κάτω δεν σε πληρώνουν και πάλι είναι πολύ κτητικοί. Εδώ κάτω μαζεύονται όλοι, κανένας δεν πληρώνει και λέει: ‘Τώρα!’ Είναι λίγο σπαστικό και τα αποφεύγουμε τα νότια. Συμπαθώ πολύ τα βόρεια, πρώτα απ’ όλα σαν μέρος. Κάνεις πάνω στα βόρεια τη διαδρομή και βλέπεις το χάος, τα βουνά και ηρεμείς ψυχικά.

 

Εκτός όμως από το ρεπερτόριο, διαφέρει και ο χρόνος του χορού, αλλά και τα όργανα, καθώς στη Βόρεια Χίο κυριαρχεί το κλαρίνο:

Πρώτα απ’ όλα ακούνε εντελώς διαφορετική μουσική. Ο οργανοπαίχτης που θα παίξει στα νότια, θα παίξει με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι στα βόρεια. Ας πούμε στα βόρεια χορεύουν χαρακτηριστικά αργά. Θέλουν να τονίζεις τις νότες πάνω στο χρόνο, για να μπορεί να πατήσει το πόδι του πάνω στο χρόνο, να παίζεις κοφτά, ενώ στα νότια ό,τι και να παίξεις ας πούμε, αρχίζεις και παίζεις, σαν τις κατσίκες χορεύουν όλοι. Δεν είναι όμως έτσι. Στα βόρεια το κατεξοχήν όργανο είναι το κλαρίνο. Αν πας στο πανηγύρι χωρίς κλαρίνο δε θα σηκωθεί να χορέψει ούτε ένας. Ο βασιλιάς των οργάνων πάνω στα βόρεια είναι το κλαρίνο. Οπότε από τις πέντε ώρες δουλειάς, οι δύο είναι σόλο κλαρίνο, τσιφτετέλι… Τα παλιά τραγούδια θα βάλουν πάνω στα βόρεια. Δηλαδή: ‘Όσο βαρούν τα σίδερα», ‘Άμαν γιάλα’, παραδοσιακά συρτά….

 

Ο Παναγιώτης Στρουμπάκης αναφέρει ενδεικτικά το ρεπερτόριο που έπαιξε σε ένα καφενείο το καλοκαίρι του 1997, σε συνεργασία με το βιολιστή Νίκο Χατζόπουλο:

Ε, δεν παίζαμε συνέχεια μαζί. Αυτός έβγαλε το πρόγραμμά του. Το αρμόνιο, η κιθάρα, τα τύμπανα και αυτός… Έπαιξε κατά διαστήματα. Από τις 12.00 μέχρι τις 1.00, από τις 3.00 μέχρι τις τέσσερις. Και πήγε έτσι η δουλειά.

Στη συνέχεια έπαιξαν τοπικούς σκοπούς:

…μπουζούκι κλαρίνο και παίξαμε τα δικά μας εδώ. Για να μπορεί να χορέψει ο κόσμος, γιατί, όχι ότι δεν μπορούν, αλλά δεν ξέρουν να τους φτιάξουν.

 

Αμοιβή:

Ο τρόπος πληρωμής των μουσικών διαφέρει ανάμεσα στα χωριά της Βόρειας και της Νότιας Χίου:

Στα βόρεια πας μόνο με τα τυχερά. Γιατί πληρώνουν. Ο πελάτης που χορεύει θα ’ρθει και θα πληρώσει, ανάλογα με την οικονομική του κατάσταση. Κάθε φορά που θα τελειώσει το τραγούδι θα ’ρθει και θα πληρώσει… Στα νοτιόχωρα δουλεύεις με ποσοστά. Δηλαδή πάει το 20% για την ορχήστρα, από την ταβέρνα. Ας πούμε αν έχει την είσοδο 2.000 οι 400 δραχμές πάνε για την ορχήστρα. Το 20%. Το 13% για τα γκαρσόνια, και έχουν αρχίσει και πληρώνονται όλοι παραπάνω. Τα οποία στα βόρεια δεν τα πληρώνεσαι σίγουρα. Όμως δεν συμφέρει στα νότια και θα σου πω γιατί. Γιατί δεν τα δίνουν όλα τα ποσοστά. Και ο κόσμος, σε χίλια άτομα πλατεία, ο κόσμος αν έριχνε όλος από 1.000 δραχμές, θα έπαιρνες 1.000.000 ας πούμε. Παρ’ όλο που μαζεύουνε περισσότερο κόσμο τα νότια δεν έχουν τόσο πολλά λεφτά όσο τα βόρεια χωριά. Πάνω.

 

Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Στρουμπάκη, μεταξύ των Βόρειων και των Νότιων Χωριών της Χίου διαφέρει ακόμα και η συμπεριφορά των γλεντιστών, γεγονός που έχει αντίκτυπο και στις αμοιβές των μουσικών:

Πρώτα απ’ όλα έχεις εντελώς διαφορετική συμπεριφορά από τους ανθρώπους εκεί (στη Βόρεια Χίο) σαν μουσικός. Ενώ σε πληρώνουν και πάλι σου λένε όποτε θέλεις ας πούμε. Ενώ εδώ κάτω (στα ‘Νοτιόχωρα’) δεν σε πληρώνουν και πάλι είναι πολύ κτητικοί. Εδώ κάτω μαζεύονται όλοι, κανένας δεν πληρώνει και λέει: ‘Τώρα!’ Είναι λίγο σπαστικό και τα αποφεύγουμε τα νότια. Συμπαθώ πολύ τα βόρεια, πρώτα απ’ όλα σαν μέρος. Κάνεις πάνω στα βόρεια τη διαδρομή και βλέπεις το χάος, τα βουνά και ηρεμείς ψυχικά.

 

Κρίσεις για άλλους μουσικούς:

Ο Παναγιώτης Στρουμπάκης διέκρινε ιδιαίτερα κάποιους μουσικούς της Χίου:

…ο Νεαμονιτάκης (γιος του μουσικού Μιχάλη Νεαμονιτάκη), που παίζει και στο ‘Χάραμα’, και με έχει παντρέψει, άρχισε και αυτός από δέκα χρονών… Είναι πολύ σπουδαίος μουσικός. Πιστεύω ότι είναι ο καλύτερος μουσικός. Έχει τα περισσότερα πτυχία από όλους, και δεν πιστεύω ότι θα σταματήσει… Οπότε ανοίγει τη σχολή και προσπαθεί να φτάσει στο ανώτερο σημείο τη σχολή του.

Επαινεί επίσης τον βιολιστή Νίκο Χατζόπουλο, με τον οποίο έχει συνεργαστεί:

…τον Χατζόπουλο τον Νίκο. Βιολί. Είναι από τη Χίο αλλά μένει στην Αθήνα, καλό βιολί.

 

Αντιπροσωπευτικό δείγμα σκοπών, μουσικών, τραγουδιών, χορών του τόπου:

Όπως προαναφέρθηκε, σύμφωνα με τον Παναγιώτη Στρουμπάκη, μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Χίου διαφέρει το ρεπερτόριο των σκοπών και τραγουδιών:
Στη Βόρεια Χίο προτιμώνται οι σκοποί:

Το ‘Άμαν γιάλα, Πινταγιάλα’, παλιά συρτά, τον ‘Πολίτικο’, τον ‘Πασβάντικο’, τον ‘Παραλυμένο’, τον ‘Συληβριανό’, τον ‘Τρίπατο’. Ο ‘Τρίπατος’ είναι Νενητούσικος (από το χωριό της Χίου Νένητα). Ο Ποταμός, ο Άγγελος, ‘Στην Αγιά Μαρκέλλα μες στον Ποταμό’, ‘Το λουλουδάκι του βουνού’, ‘Άμαν, άμαν μυλωνά’, ‘Της Ωριάς το κάστρο’… Τέλος πάντων παλιά παραδοσιακά κομμάτια. Δεν τα πάνε τόσο καλά με την καινούρια, με τη σύγχρονη μουσική. Καζαντζίδη θα παίξεις, ζεϊμπέκικα. Το πρωί πια… Και είναι χαρακτηριστικό ότι πας πολύ αργά. Δηλαδή σήμερα εφτά η ώρα το πρωί σταματήσαμε (στο χωριό Κηπουριές στη Βόρεια Χίο).

Αντίθετα στα χωριά της Νότιας Χίου:

Παίζουμε πολλά καινούρια… Εδώ είναι άλλο στυλ. Εδώ είναι η καινούρια δισκογραφία. Παίζω σχεδόν όλο το βράδυ… Θα παίξεις παλιά. Θα υπάρχουν κάποιοι γέροι που να θέλουν έναν ‘Πολίτικο’, έναν ‘Τρίπατο’. Κάποιοι παλιοί, ναι. Να σου δώσω να καταλάβεις, παίζεις από τις έξι ώρες δουλειάς, τις τέσσερις όλο καινούρια. Ή παίζεις γυφτοτσιφτετέλια. Μιλάμε, δισκογραφία του ’70 με ’82. Τότε που ήταν το δημοτικογύφτικο στα απάνω του. Μιλάμε ότι είναι σαν να είσαι σε άλλο νησί. Πρώτα απ’ όλα έχεις εντελώς διαφορετική συμπεριφορά από τους ανθρώπους εκεί σαν μουσικός. Ενώ σε πληρώνουν και πάλι σου λένε όποτε θέλεις ας πούμε. Ενώ εδώ κάτω δεν σε πληρώνουν και πάλι είναι πολύ κτητικοί. Εδώ κάτω μαζεύονται όλοι, κανένας δεν πληρώνει και λέει: ‘Τώρα!’ Είναι λίγο σπαστικό και τα αποφεύγουμε τα νότια. Συμπαθώ πολύ τα βόρεια, πρώτα απ’ όλα σαν μέρος. Κάνεις πάνω στα βόρεια τη διαδρομή και βλέπεις το χάος, τα βουνά και ηρεμείς ψυχικά.

Ο ίδιος προσπαθεί να ερμηνεύσει τις διαφοροποιήσεις αυτές στο ρεπερτόριο και στη συμπεριφορά των γλεντιστών ανάμεσα στη Βόρεια και στη Νότια Χίο:

Είναι διαφορετικός ο τρόπος ζωής. Αν πας και μείνεις λίγο καιρό εκεί (στη Βόρεια Χίο) και ξανακατέβεις εδώ, είναι σαν να είσαι σε άλλο νησί. […] Είναι πολύ φιλότιμοι και πολύ φιλόξενοι. Πιστεύω, ότι επειδή έχουν πολύ λίγο κόσμο, μόλις βλέπουν κάποιον ξένον, να σκοτωθούν αυτοί οι άνθρωποι. Πολύ φιλόξενοι. Δηλαδή άμα θα πας σε γλέντι τους, ποτέ μα ποτέ δε θα γίνει φασαρία. Παίζω δέκα χρόνια στα βόρεια και δεν έχω τύχει σε φασαρία. Και έτσι και πάει να γίνει μια παρεξήγηση, βλέπεις πέντε να έχουν πέσει απάνω τους και να…, πάντα τα βρίσκουν. […] Πρώτα απ’ όλα ακούνε εντελώς διαφορετική μουσική. Ο οργανοπαίχτης που θα παίξει στα νότια, θα παίξει με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι στα βόρεια. Ας πούμε στα βόρεια χορεύουν χαρακτηριστικά αργά. Θέλουν να τονίζεις τις νότες πάνω στο χρόνο, για να μπορεί να πατήσει το πόδι του πάνω στο χρόνο, να παίζεις κοφτά, ενώ στα νότια ό,τι και να παίξεις ας πούμε, αρχίζεις και παίζεις, σαν τις κατσίκες χορεύουν όλοι. Δεν είναι όμως έτσι. Στα βόρεια το κατεξοχήν όργανο είναι το κλαρίνο. Αν πας στο πανηγύρι χωρίς κλαρίνο δε θα σηκωθεί να χορέψει ούτε ένας. Ο βασιλιάς των οργάνων πάνω στα βόρεια είναι το κλαρίνο. Οπότε από τις πέντε ώρες δουλειάς, οι δύο είναι σόλο κλαρίνο, τσιφτετέλι… Τα παλιά τραγούδια θα βάλουν πάνω στα βόρεια. Δηλαδή: «Όσο βαρούν τα σίδερα», «Άμαν γιάλα», παραδοσιακά συρτά….

Ενώ στη Νότια Χίο, σύμφωνα πάντα με τον Παναγιώτη Στρουμπάκη:

Κοίταξε να δεις, εδώ ο ‘πολιτισμός’ έχει κάνει κακό. Δηλαδή βλέπεις κάποιους άσχετους με το πανηγύρι, γιατί το πανηγύρι θέλει κάποια […]. Τώρα άμα θα πας στα νότια σε ένα πανηγύρι, το παιδάκι φεύγει μεθυσμένο από την ντίσκο και έρχεται στο πανηγύρι. Και όταν θα δει ένα κοριτσάκι, Α!, να της κολλήσει, να αυτό… Οπωσδήποτε ο δικός της θα παρεξηγηθεί. Και τις περισσότερες φορές, έτσι γίνονται οι φασαρίες. Με ανθρώπους ξένους με το πανηγύρι του χωριού.