Φλογέρα
ΠνευστάΗ φλογέρα είναι ένα όργανο τύπου φλάουτου. Είναι κυλινδρικού σχήματος, ανοικτό και στα δύο άκρα, συνήθως με έξι τρύπες κατά μήκος. Κατασκευάζεται από ποικίλα υλικά (καλάμι, ξύλο, μπρούντζο, σίδερο, κόκαλο, πλαστικό) και σε διάφορα μεγέθη (15-85εκ.). Η φλογέρα έως 50εκ. έχει συνήθως 6 τρύπες μπροστά, σε ίση απόσταση η μία με την άλλη, ή 6 τρύπες μπροστά και 1 πίσω για τον αντίχειρα. Η μακριά φλογέρα που είναι από 60 έως 85εκ., λέγεται στην Ήπειρο τζαμάρα και έχει 7 τρύπες μπροστά ή 7 τρύπες μπροστά και 1 πίσω. Εκτός απ’ αυτές που είναι για τα δάχτυλα, η τζαμάρα έχει και άλλες τρύπες στο κάτω μέρος του κυλινδρικού ηχείου που χρησιμεύουν για καλύτερη ακουστική. Ανάλογα με το μήκος της φλογέρας, η τονική κλίμακα διαφέρει. Όσο μακρύτερη είναι, τόσο χαμηλότερη τονική κλίμακα αποδίδει. Μια φλογέρα που είναι γύρω στα 45 εκ., μπορεί να αποδώσει 19 φθόγγους, δηλαδή δύο οκτάβες και μία πέμπτη. Η ποιότητα του ήχου δεν είναι ίδια σε όλη την έκταση των φθόγγων. Οι χαμηλοί φθόγγοι, είναι κάπως «μουντοί» και βραχνοί, σε αντίθεση με τους φθόγγους της αμέσως υψηλότερης οκτάβας, που είναι «καθαροί» και διαπεραστικοί. Κατά το παίξιμο της φλογέρας, ο οργανοπαίχτης ξεμπολιάζει συνεχώς τους φθόγγους της μελωδίας με διάφορα «στολίδια» (αποτζατούρα, τρίλιες, τρέμολα). Οι τεχνικές αυτές προσδίδουν νεύρο και έκφραση. Νεύρο χάρη στις εσωτερικές μουσικές υποδιαιρέσεις που δημιουργούν, και έκφραση διότι χρωματίζουν με ιδιαίτερο τρόπο τη μελωδία. Για τη φλογέρα συγκεντρώνουμε ιστορικά στοιχεία από βυζαντινές και μεταβυζαντινές τοιχογραφίες που μαρτυρούν την παρουσία της στον ελλαδικό χώρο από τους πρώτους αιώνες της βυζαντινής εποχής έως σήμερα. Επίσης σε χειρόγραφα κείμενα αλλά και σε μικροτεχνήματα εμφανίζονται διαφόρων ειδών φλογέρες και σε διάφορα μεγέθη.