Μπαχάς Γιώργος

Χίος

Τόπος γέννησης: Βροντάδος, Χίος

Χρόνος γέννησης: 1929

Ιδιότητα:

Ο Γιώργος Μπαχάς υπήρξε επαγγελματίας οργανοπαίκτης και παίζει τρομπέτα.

 Γονείς:

Οι γονείς του Γιώργου Μπαχά, Μάρκος Μπαχάς και Βγέρα Διαμάντα, γεννήθηκαν στο Βροντάδο της Χίου. Το επάγγελμα του πατέρα του Γ. Μπαχά ήτανε χτίστης. Ο πατέρας του Γ. Μπαχά απεβίωσε το 1933 και η μητέρα του το 1936, με αποτέλεσμα να μεγαλώσει στο ορφανοτροφείο της Μυτιλήνης από την ηλικία των εφτά χρονών.

 

 

Οικογενειακή κατάσταση:

Ο Γιώργος Μπαχάς παντρεύτηκε το 1954 την Ευαγγελία και ύστερα από δύο χρόνια γεννήθηκε η πρώτη του κόρη που ονομάστηκε Μαριάννα. Το δεύτερό του παιδί ήταν και αυτό κορίτσι και ονομάστηκε Βγέρα, από το όνομα της μητέρας του. Ο Γιώργος Μπαχάς απέκτησε επίσης και ένα εγγόνι, τον Πέτρο, ο οποίος όταν ήταν σε παιδική ηλικία ασχολήθηκε για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα με την εκμάθηση τρομπέτας. Ο Γιώργος Μπαχάς έχει τρεις αδελφούς, οι οποίοι όμως δεν ασχολήθηκαν ποτέ με τη μουσική. Ο κουνιάδος του Γ. Μπαχά, Πατινιώτης, ήταν ο μόνος από την οικογένειά του που ήξερα να παίζει κάποιο μουσικό όργανο. Μάλιστα το 1954 ο Γ. Μπαχάς και ο κουνιάδος του, ο οποίος έπαιζε ακορντεόν, μαζί με ένα τραγουδιστή, που ονομαζόταν Κίτρινος, είχαν φτιάξει μια ημι – επαγγελματική ορχήστρα και έπαιζαν μουσική σε χορούς κάποιων ξενοδοχείων.

 

Άλλο παράλληλο ή κύριο επάγγελμα:
Ο Γιώργος Μπαχάς μεγάλωσε στο ορφανοτροφείο της Μυτιλήνης. Εκεί έμαθε την τέχνη του τσαγκάρη. Φεύγοντας από το ορφανοτροφείο το 1946, εργάστηκε στο τσαγκαράδικο του ξάδερφού του, Γιώργου Ατσίπαπα. Στη συνέχεια, το 1954, άνοιξε δικό του τσαγκαράδικο. Όπως αναφέρει ο ίδιος, δεν ήτανε δύσκολο για εκείνον παράλληλα με το επάγγελμα του τσαγκάρη, που το είχε ως κύριο τότε, να ασχολείται και με τη μουσική, γιατί ήταν τέτοιο το πρόγραμμα της δουλειάς του που δεν τον δυσκόλευε. Ο Γ. Μπαχάς το 1962 παράτησε την τέχνη του τσαγκάρη και άρχισε να ασκεί το επάγγελμα του εργάτη σε οικοδομές. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, η δουλειά αυτή ήτανε ποιο κουραστική από την προηγούμενη:

Τα τσαγκαράδια τα παράτησα και πήγα σε πιο κουραστική δουλειά, στα καλούπια… Άλλοι καλουπώναν, εγώ τους πάσερνα τα ξύλα, αλλά ήξερα τι ξύλο θέλανε. Είχα μάθει. Τώρα, ας πούμε, ένα καδρόνι των τριών μέτρων. Πού ’ν’ το. Πάρ’ το. Δεν άργησα να μπω και ’κει, γιατί είναι πιο εύκολα τα πράματα. Κάναμε τόσα δύσκολα άλλα πράματα. Αυτά για μας ήταν παιχνίδι.

Το 1973 ξεκίνησε να δουλεύει στο αεροδρόμιο της Χίου ως εργάτης που φρόντιζε για την καθαριότητα του αεροδρομίου και για τον καλλωπισμό των παρτεριών, ενώ το 1982 άλλαξε ειδικότητα και έγινε οδηγός πυροσβέστης, επάγγελμα που όπως αναφέρει και ο ίδιος του πρόσφερε ικανοποιητικό χρηματικό ποσό.

 

 

Διαδρομές στο χώρο και στο χρόνο:

Ο Γ. Μπαχάς γεννήθηκε και έζησε στο Βροντάδο της Χίου με εξαίρεση την περίοδο που πέρασε στο ορφανοτροφείο της Μυτιλήνης, από τα εφτά έως και τα δεκαεφτά του χρόνια.

 

 

Προσωπική και οικογενειακή πορεία:

Ο Γ. Μπαχάς ξεκίνησε την ενασχόληση του με τη μουσική στο ορφανοτροφείο της Μυτιλήνης και όπως αναφέρει και ο ίδιος, το έναυσμα έδωσε η μουσική μπάντα του ορφανοτροφείου, που προώθησε το ενδιαφέρον του για τη μουσική.

Ο Γ. Μπαχάς εξέτισε τη στρατιωτική του θητεία στο ναυτικό σώμα, στην περιοχή του Σκαραμαγκά, από το 1952. Την περίοδο αυτή έπαιζε και στην μπάντα του ναυτικού. Επίσης το γεγονός ότι ήταν στην Αθήνα του έδωσε την ευκαιρία να παρακολουθήσει μαθήματα εννέα μηνών στο Κρατικό Ωδείο της Αθήνας, όπου απέκτησε θεωρητικές αλλά και πρακτικές γνώσεις μουσικής.

Γενικές γραμματικές γνώσεις, επίπεδο εκπαίδευσης, τυπικές & άτυπες μορφές εκπαίδευσης:
Ο Γ. Μπαχάς είναι απόφοιτος δημοτικού. Αν και ήθελε να συνεχίσει τις σπουδές του στο γυμνάσιο, όπως αναφέρει ο ίδιος, δεν είχε την ευκαιρία να το κάνει.

 Μουσική παιδεία:
Ο Γ. Μπαχάς έχει πρακτικές γνώσεις μουσικής, καθώς και θεωρητικές γνώσεις τις οποίες τις αποκόμισε παρακολουθώντας μαθήματα στο Κρατικό Ωδείο Αθηνών. Ο ίδιος πιστεύει ότι οι θεωρητικές γνώσεις μουσικής είναι απαραίτητο εφόδιο για όλους τους μουσικούς.

 

 

Μουσική μαθητεία:

Ο Γ. Μπαχάς ξεκίνησε να παρακολουθεί πρακτικά μαθήματα τρομπέτας στα δεκατέσσερά του χρόνια από τον τότε δάσκαλό του, Κωνσταντίνο Χατζηευστρατίου, ο οποίος ήτανε ο αρχιμουσικός του ορφανοτροφείου όπου μεγάλωσε.

Όταν έφυγε από το ορφανοτροφείο ο Γ. Μπαχάς κατείχε τις γνώσεις για να συμμετέχει σε μία μπάντα παίζοντας τους βασικούς σκοπούς:

Στα 17 ήμουνα έτοιμος για τα απαραίτητα. Απαραίτητα εννοώ την παρέλαση, απονομή τιμών, για μια επιμνημόσυνη δέηση, μια κατάθεση στεφάνου, μια περιφορά εικόνος, ήμουνα έτοιμος στα 17 μου για όλα αυτά. Και ήρθα απ’ τη Μυτιλήνη, απ’ το ορφανοτροφείο της Μυτιλήνης, έτοιμος στη μπάντα του δήμου Χίου. Βγήκα δηλαδή από δάσκαλο της Φιλαρμονικής στο ορφανοτροφείο Μυτιλήνης.

 

Όταν παρουσιάστηκε στο στρατό, παρακολούθησε μαθήματα του Κρατικού Ωδείου της Αθήνας, όπου, όπως αναφέρει και ο ίδιος, οι δάσκαλοί του τον βοήθησαν πολύ, κάνοντάς του εντατικά μαθήματα για να κερδίσει χρόνο. Σολφέζ διδάχτηκε από τον Καμαριώτη και πρακτική της τρομπέτας διδάχθηκε από τον Ευαγγελίου. Ο ίδιος είχε πολύ καλές αναμνήσεις από τους δασκάλους του, τους οποίους περιγράφει ως πολύ καλούς μουσικούς, καθώς και πολύ καλούς ανθρώπους.

 

Μουσική εξειδίκευση (τραγούδι, ή/και όργανα):

Ο Γ. Μπαχάς το 1954 συμμετείχε σε ένα ημι – επαγγελματικό συγκρότημα που αποτελείτο από τον ίδιο, τον ξάδερφό του Πατινιώτη που έπαιζε αρμόνιο, καθώς και έναν τραγουδιστή που ονομαζόταν Κίτρινος. Η συνεργασία αυτή κράτησε ένα χρόνο και ήταν η μοναδική φορά που ο Γ. Μπαχάς ήταν σταθερό μέλος σε κάποιο συγκρότημα. Στη συνέχεια της μουσικής του σταδιοδρομίας συμμετείχε με την τρομπέτα του σε διάφορες μπάντες, στη φιλαρμονική της Χίου και σε διάφορα γλέντια, αλλά ποτέ με σταθερό μουσικό σχήμα. Έχει συνεργαστεί με αρκετούς μουσικούς όπως με τον Κωνσταντίνο Σεβαστάκη που καταγόταν από τη Σάμο και έπαιζε κλαρίνο, με τον Κατσούρη που έπαιζε μπουζούκι, τον Μιχάλη Καλικάνη που έπαιζε σαξόφωνο, το Φιλουσάκη που έπαιζε αρμόνιο, το Μάριο Νεαμονιτάκη που έπαιζε σαξόφωνο, καθώς και με ένα σαξοφωνίστα που το παρατσούκλι του ήταν «Παπίνος».

Ο Γ. Μπαχάς συμμετείχε σχεδόν κάθε χρόνο στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Καλαμωτή της Χίου, και συνήθως εκεί συνεργαζόταν με τον Κώστα Μιναδάκη που έπαιζε τρομπέτα και ντραμς, το Σιδέρη Ζερβούδη που έπαιζε βιολί, τον Πλακωτάρη που έπαιζε κλαρίνο και αρμόνιο και τον Κώστα Παυλιδάκη που έπαιζε κιθάρα.

Ο Γ. Μπαχάς έχει συνεργαστεί και με πολλές τραγουδίστριες, από τις οποίες θυμάται δύο, τη Νινή Ζαχά και την Νίτσα Μόλη.

 

 

Σταθερές μουσικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετείχε/συμμετέχει:

Ο Γ. Μπαχάς συμμετείχε συστηματικά μόνο σε ένα πανηγύρι. Σχεδόν κάθε χρόνο, έπαιζε στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής, στην Καλαμωτή της Χίου. Σε αυτό το πανηγύρι συνήθως συνεργαζόταν με το Μιναδάκη Κώστα, ο οποίος έπαιζε τρομπέτα και ντραμς, με το Ζερβούδη Σιδέρη, ο οποίος έπαιζε βιολί, με τον Πλακωτάρη, ο οποίος έπαιζε κλαρίνο και αρμόνιο και με τον Παυλιδάκη Κώστα ο οποίος έπαιζε κιθάρα. Εκτός από αυτό το πανηγύρι πήγαινε σε διάφορα γλέντια όταν τον καλούσαν να παίξει, αλλά και σε γιορτές, αλλά ποτέ με συγκεκριμένο μουσικό σχήμα. Η μοναδική περίοδος που συμμετείχε σε συγκεκριμένο σχήμα ήταν το 1954, όπου έπαιζε σε χορούς και γάμους ξενοδοχείων μαζί με το ξάδερφό του Πατινιώτη και τον τραγουδιστή Κίτρινο.

Ο Γ. Μπαχάς έχει συνεργαστεί επίσης με την μπάντα του ορφανοτροφείου της Μυτιλήνης σε παρελάσεις και εθνικές γιορτές, την μπάντα του ναυτικού στην Αθήνα, όπου υπηρέτησε, σε παρελάσεις, ενώ από το 1946 με τη Φιλαρμονική της Χίου έχει παίξει σε παραστάσεις με αποσπάσματα κλασικών έργων.

 

 

Από πού προμηθευόταν/προμηθεύεται μουσικά όργανα:

Την πρώτη του τρομπέτα του Γ. Μπαχά του την έκαναν δώρο τα αδέρφια του που ήταν ναυτικοί, αλλά όπως αναφέρει ο ίδιος, ήταν κακής ποιότητας. Τη δεύτερη τρομπέτα του, του την έκανε δώρο ο Νίκος Μαρτάκης. Ο Γ. Μπαχάς επισημαίνει ότι η τρομπέτα αυτή ήταν από τις καλύτερες μάρκες που υπήρχαν τότε, «Σέλμερ» γαλλική, μεταχειρισμένη αλλά σε πολύ καλή κατάσταση.

 

 

Τοπικές δράσεις:

Ο Γ. Μπαχάς δεν έπαιζε συχνά μουσική σε πανηγύρια, μόνο σε ένα πήγαινε σχεδόν κάθε χρόνο, στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Καλαμωτή της Χίου. Συνήθως έπαιζε μουσική σε μαγαζιά, όπως στο Ναυτικό όμιλο στο κέντρο της Χίου. Έπαιξε με την μπάντα του δήμου της Χίου αλλά και με τη Φιλαρμονική της Χίου. Αργότερα, για ένα μεγάλο διάστημα, μέχρι το 2004, δίδασκε στη Φιλαρμονική της Χίου.

 

 

Υπερτοπικές δράσεις:

 

Από δεκατεσσάρων χρονών έως και δεκαεφτά ο Γ. Μπαχάς συμμετείχε στη μπάντα του ορφανοτροφείου Μυτιλήνης. Αργότερα όταν υπηρετούσε στο στρατό στην Αθήνα, συμμετείχε στην μπάντα του ναυτικού καθώς και σε μικρά γλέντια.

 

 

Αυτοαξιολόγηση:

Ο Γ. Μπαχάς υποστηρίζει ότι μέχρι τα 75 του χρόνια δεν υπήρχε κανένας νεότερος τρομπετίστας να τον «συναγωνιστεί» στη Χίο. Τις δυνατότητές του στην τρομπέτα τις αποδίδει στις επαρκείς θεωρητικές του γνώσεις στη μουσική, καθώς και στην επάρκεια των δυνάμεων που απαιτούνται για αυτό το όργανο.

 

 

Ρεπερτόριο:

Όταν ο Γ. Μπαχάς συμμετείχε στη Φιλαρμονική της Χίου, από το 1970 μέχρι και το 1974, έπαιζε τρομπέτα σε συναυλίες με αποσπάσματα από κλασικά έργα, όπερες, οπερέτες και συμφωνίες. Έπαιζε κλασικά βαλς και αφιερώματα σε κλασικούς συνθέτες, όπως ο Θεοδωράκης και ο Χατζιδάκις.

Στα πανηγύρια, το ρεπερτόριο που έπαιζε ο Γ. Μπαχάς απαρτιζόταν από τα λεγόμενα «ευρωπαϊκά» τραγούδια, δηλαδή ταγκό, μπολερό, καθώς και ελληνικά λαϊκά και χασάπικα.

 

 

Αμοιβή:

Το 1984 ο Γ. Μπαχάς δούλευε στο ναυτικό όμιλο, ένα μαγαζί που βρίσκεται στο κέντρο της Χίου, και έπαιρνε το χρηματικό ποσό των πέντε χιλιάδων δραχμών τη βραδιά.

Στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στη Καλαμωτή της Χίου, το ημερήσιο χρηματικό ποσό που έπαιρνε ο Γ. Μπαχάς – σύμφωνα με τη δική του εκτίμηση – αντιστοιχούσε σε ένα μηνιαίο μισθό ενός καθηγητή της μέσης εκπαίδευσης.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν ο Γ. Μπαχάς έπαιζε μουσική στη Φιλαρμονική της Χίου, έγιναν συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου με τους μουσικούς, αορίστου χρόνου και περιορισμένης απασχόλησης. Σύμφωνα με το Γ. Μπαχά, οι μουσικοί της Φιλαρμονικής πληρωνόντουσαν τότε ένα ποσό ανάλογο τεσσάρων μεροκάματων ενός «μάστορα» [ειδικευμένου τεχνίτη].

Το 2004 οι μουσικοί της Φιλαρμονικής έπαιρναν μηνιαίο χρηματικό ποσό της τάξης των 342 ευρώ.

 

 

Τοπικός ή υπερτοπικός επαγγελματικός σύλλογος μουσικών:

Στη Χίο, όπως δηλώνει ο Γ. Μπαχάς, υπήρχε σωματείο των επαγγελματιών μουσικών καθώς και σύλλογος της μπάντας. Ο Γ. Μπαχάς συμμετείχε και στα δύο.

 

 

Κρίσεις για άλλους μουσικούς:

Ο Γ. Μπαχάς αναφέρει ότι γνώρισε πολλούς καλούς μουσικούς στη ζωή του. Ένας από αυτούς ήταν ο δάσκαλός του στο κρατικό ωδείο Αθηνών, Ευαγγελίου, ο οποίος του δίδαξε την τεχνική της τρομπέτας:

Πολύ μαέστρος, πολύ μεγάλος καθηγητής…

Αναφέρει επίσης ως πολύ καλό μουσικό το Θοδωρή [Ντούσλατζη] από την Αιγνούσα [Οινούσσες], ο οποίος έπαιζε μπουζούκι. Για τον Κωνσταντίνο Σεβαστάκη από τη Σάμο, ο οποίος έπαιζε κλαρίνο, αναφέρει ότι γνώριζε να παίζει πολλούς σκοπούς και παραδοσιακά τραγούδια, από όλα τα μέρη της Ελλάδος. Τέλος ο Γ. Μπαχάς ξεχώρισε ένα συγκεκριμένο μουσικό, όχι τόσο για τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις του στη μουσική, αλλά για «το θεόρατο αυτί του». Σύμφωνα με το Γ. Μπαχά, ο Φιλουσάκης, ο οποίος έπαιζε αρμόνιο, είχε τη δυνατότητα να ακούσει για πρώτη φορά στη ζωή του ένα μουσικό κομμάτι και να το παίξει στο αρμόνιο πανομοιότυπα με το άκουσμα αυτό, χωρίς κανένα ψεγάδι.

 

 

Κοινωνική θέση των μουσικών:

Ο Γ. Μπαχάς πιστεύει ότι, σε αντίθεση με το παρελθόν, στη Χίο δεν υπάρχουν πια πολλοί μουσικοί, αφού οι περισσότεροι νέοι οι οποίοι θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη μουσική φεύγουν από τη Χίο για να σπουδάσουν.

 

Πώς αξιολογεί ένα ακροατήριο τον/την τραγουδιστή/τρια/μουσικό:

Ο Γ. Μπαχάς επισήμανε απλώς ότι οι κάτοικοι της Χίου διαθέτουν μουσικό κριτήριο και έχουν τη δυνατότητα να ξεχωρίσουν το σωστό και καλό μουσικό.

 

Φωτογραφίες

Μετάβαση στο περιεχόμενο