Η Χίος παρουσιάζει ορισμένες διαφοροποιήσεις ως προς την κοινωνική και οικονομική υποδομή των νότιων και των βόρειων περιοχών.

Τα «Νοτιόχωρα» διαμορφώθηκαν – σε γενικές γραμμές – ως «κλειστές» οικιστικές δομές, που συγκροτούνται (σε αρκετές περιπτώσεις) από σπίτια που δημιουργούν ένα εξωτερικό ημικύκλιο χωρίς πόρτες ή παράθυρα, για την άμυνα εναντίον των επιδρομέων, κυρίως των πειρατών, που λυμαίνονταν τα νησιά του Αιγαίου, από το Μεσαίωνα μέχρι το 17ο – 18ο αι. Μέχρι τα μέσα σχεδόν του 20ου αιώνα, οι κάτοικοι απασχολήθηκαν κυρίως σε γεωργικές εργασίες, μεταξύ των οποίων και η συλλογή μαστίχας, που κατέστησε γνωστή τη Χίο σε όλο τον κόσμο (ενώ συνεχίζεται συστηματικά μέχρι και σήμερα – 2007). Στη συνέχεια η μετανάστευση και η τουριστική ανάπτυξη μετέβαλαν εν μέρει τα χαρακτηριστικά της περιοχής, αλλά τα διαχρονικά τοπικά ήθη και έθιμα και ειδικότερα τα «παλιά» μουσικά ιδιώματα που συνδέονται με τοπικές πρακτικές, αλλά και με υπερτοπικές επιρροές, διασώζονται σποραδικά μέχρι σήμερα.